top of page

«Ήλιος με δόντια», μια παράσταση ευτυχούς καλλιτεχνικής συνύπαρξης

Εικόνα συγγραφέα: Μαίρη ΜαρκογιαννάκηΜαίρη Μαρκογιαννάκη

του Γιάννη Μακριδάκη

σε δραματουργική επεξεργασία Νεφέλης Μαϊστράλη

Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης

Θέατρο Μπέλλος


Πριν από δεκαπέντε χρόνια περίπου γεννήθηκε στη συνοικία του Φρουρίου της Χίου ο Κωνσταντής. “Γεννήθηκε από μόνος του, ήταν μια αυθόρμητη γέννα”, μας εκμυστηρεύτηκε ο γεννήτοράς του, ο Γιάννης Μακριδάκης. Και πράγματι, ο Γιάννης δεν είχε προσχεδιάσει πώς να τον πλάσει, τι χαρακτηριστικά να του δώσει. Ο Κωνσταντής του βγήκε κάπως παράταιρος, ωσάν απόκληρος και ολίγον «γυναικωτός». Κι εκείνη την εποχή που έζησε, αρχές 20ου αιώνα -αυτό είναι το παράδοξο με τους λογοτεχνικούς ήρωες, άλλη εποχή γεννιούνται κι άλλη ζουν- κάτι τέτοιο ήταν ασυγχώρητο. Έτσι ο Κωνσταντής έμελλε να αποτελεί “τη δεύτερη ντροπή του Φρουρίου, μετά τις παστρικές”. 

Κι ο Μακριδάκης, χωρίς να μελετήσει τη βιβλιογραφία περί δυσφορίας φύλου, χωρίς να συμβουλευτεί ψυχολόγους, ψυχιάτρους και λοιπούς ειδικούς, διαισθάνθηκε ότι το παιδί αυτό, που από την αρχή της ζωής του βίωνε την απόρριψη από τον κοινωνικό περίγυρο, πάντα μα πάντα θα αποζητούσε την αποδοχή και την αγάπη. Χωρίς όρους, όρια, και ενίοτε χωρίς αξιοπρέπεια. Και πάντα θα ένιωθε ενοχές γι’ αυτά που πράττει, γι’ αυτό που είναι.

 

Ο Κωνσταντής λοιπόν μεγαλώνοντας, βρέθηκε σε μία κακοποιητική σχέση. Έτσι τουλάχιστον την ονομάζουμε σήμερα. Εκείνη την εποχή μάλλον θα επικρατούσε ο χαρακτηρισμός “ανώμαλη” οπότε και κανείς “ομαλός” δεν θα την έπαιρνε στα σοβαρά. Τη σχέση αυτή δεν μπόρεσε να προσπεράσει η δραματουργός Νεφέλη Μαϊστράλη. Τη μελέτησε ενδελεχώς, έβαλε τα νούμερα κάτω και διαπίστωσε πως όσο ο Κωνσταντής τη βίωνε ήταν ακόμη παιδί. Έκατσε λοιπόν η Νεφέλη και αναγέννησε τον Κωνσταντή δεκαπέντε χρόνια μετά, ήτοι τη θεατρική περίοδο που διανύουμε. Ο νέος Κωνσταντής δεν αποτελεί απλώς έναν παρία του Κάστρου, αλλά ένα θύμα ξεκάθαρης επαναλαμβανόμενης κακοποίησης, αποτέλεσμα της ανάλγητης στάσης της κοινωνίας απέναντι σε κάθε τι το διαφορετικό. 

Αυτόν τον νέο, αναγεννημένο Κωνσταντή πήρε στα χέρια του ο Θανάσης Ζερίτης και του έδωσε πνοή, σάρκα και οστά, περπατησιά, ύφος και στήσιμο. Αρχικά σκέφτηκε τον Παναγιώτη Εξαρχέα να ενσαρκώσει τον Κωνσταντή και τον Γιάννη Λεάκο όλους τους υπόλοιπους ρόλους. Όμως εντρυφώντας στην ψυχοσύνθεση αυτού του ήρωα, διέκρινε δύο «Κωνσταντήδες». Αυτόν που παλεύει και πάει παρακάτω κι αυτόν που δεν τα καταφέρνει και μένει εκεί, στάσιμος. Έτσι, προς μεγάλη έκπληξη των ηθοποιών, τους ανακοίνωσε πως και οι δύο θα ενσαρκώσουν τον Κωνσταντή επί σκηνής.

 

Από την ένωση αυτή δημιουργήθηκε ένας ήρωας που όσο κι αν μοιάζει να θέλει να μας αποκαλυφθεί, πάντα τεχνηέντως κάτι μας κρατάει κρυφό. Ίσως είναι η ίδια η φύση του Κωνσταντή που βρίσκεται σε απορία, ίσως είναι η αγωνία του παιδιού που μεγάλωσε σε έναν κόσμο που τον ήθελε αλλιώς. Πάντως ο Κωνσταντής αυτός είναι συγκινητικός. Χωρίς να αντιλαμβάνεται τη θέση του, χωρίς να έχει έλεγχο στη ζωή του, βρίσκεται ενώπιον μας και μας διηγείται με τρόπο καθηλωτικό -αλλά συνάμα και μ’ αυτή την αμεσότητα της γραφής του Μακριδάκη- μια ζωή που μας θλίβει, μας θυμώνει, μια ζωή που φαντάζει σαν από άλλη εποχή και ταυτόχρονα μας θυμίζει σκηνές από τη σύγχρονη. Η δίνη των σκέψεων του Κωνσταντή είναι καταιγιστική, όπως ακριβώς και στο βιβλίο. Οι μνήμες του μας δίνουν πλούσιο υλικό ηθογραφίας του τόπου και επιπλέον μπλέκονται με την ιστορία της χώρας. 

Ένα ιστορικό γεγονός στοιχειώνει τον Κωνσταντή• ο βομβαρδισμός του πλοίου «Βίριλ», το οποίο μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στο νησί, εντός του λιμένα Χίου από τους Άγγλους συμμάχους μας στις 7 Φεβρουαρίου του 1944. Το γεγονός αυτό δεν εξιχνιάστηκε ποτέ, ποτέ κανείς δεν ανέλαβε την ευθύνη. Αυτή η «ιστορική εκκρεμότητα» αποτέλεσε τον οίστρο που ώθησε τον Γιάννη Μακριδάκη να πλάσει έναν ήρωα που θα έπαιρνε την ευθύνη. Είναι λογικό εξάλλου για τον Κωνσταντή να φταίει. Φταίει τελικά; Αυτό δεν θα αποκαλυφθεί παρά μόνο στο τέλος της παράστασης.

 

Η απόφαση του Θανάση Ζερίτη να μοιραστούν τον πρωταγωνιστικό ρόλο δύο ηθοποιοί ήταν μια τολμηρή επιλογή, η οποία λειτούργησε εξαιρετικά, καθώς προσέδωσε βάθος και διαφορετικές ποιότητες στον Κωνσταντή. Επιπλέον, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση διανθίστηκε με έντονες σκηνές δράσης επιτυγχάνοντας ένα σφιχτό αποτέλεσμα που δεν μας άφησε να χαλαρώσουμε στιγμή. Ο Παναγιώτης Εξαρχέας και ο Γιάννης Λεάκος, άλλοτε ταυτιζόμενοι, άλλοτε διαφοροποιούμενοι, αλλά πάντα σε απόλυτο συντονισμό έδωσαν μία έξοχη ερμηνεία. Η άνεσή τους στο να «μπαινοβγαίνουν» στον ρόλο του Κωνσταντή και στους υπόλοιπους τόσο αβίαστα έδωσαν στο έργο ρυθμό και μια αίσθηση αυθορμητισμού. Στη μυσταγωγική ατμόσφαιρα της εξομολόγησης του Κωνσταντή συνηγόρησε το λιτό μα υποβλητικό σκηνικό της Γεωργίας Μπούρδα, καθώς και τα φώτα του του Σάκη Μπιρμπίλη.

Αν και δεν είναι δίκαιη η σύγκριση ενός βιβλίου με τη θεατρική απόδοσή του, πόσω μάλλον αν το βιβλίο είναι αγαπημένο και ξεχωριστό για σένα, η γνώμη μου είναι πως η παράσταση όχι απλώς στάθηκε στο ύψος του μεγαλείου του βιβλίου, αλλά έδωσε και μια σύγχρονη οπτική προς προβληματισμό με κοινωνικό πρόσημο. Αν κάτι μου έλειψε από τη θεατρική διασκευή ήταν μία εντονότερη δόση αγωνίας σε σχέση με την υπαιτιότητα του Κωνσταντή στο δυστύχημα. 

 

Εν κατακλείδι, το «Ήλιος με δόντια» είναι μια παράσταση ευτυχούς καλλιτεχνικής συνύπαρξης. Από τη μία, η γραφή ενός -ας μου επιτραπεί- από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες, του Γιάννη Μακριδάκη, από την άλλη η διεισδυτική ματιά της Νεφέλης Μαϊστράλη και το τολμηρό άγγιγμα του Θανάση Ζερίτη, σε συνδυασμό με τις εξαιρετικές ερμηνείες του Παναγιώτη Εξαρχέα και του Γιάννη Λεάκου αποτελούν μία παράσταση που αξίζει να μπει στη λίστα του θεατρόφιλου.

 

Ένα απομένει τώρα, να έρθει η παράταση και στον τόπο της, τη Χίο.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης

Δραματουργική επεξεργασία: Νεφέλη Μαϊστράλη

Σκηνικά- Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα

Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης

Μουσική επιμέλεια/ σύνθεση: Μιχάλης Λατουσάκης, Γιάννης Λατουσάκης 

Βοηθός σκηνοθέτη: Αιμιλία Κεφαλά

Κίνηση: Πάνος Τοψίδης 

Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble 

Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή 

Γραφιστική επιμέλεια/trailer: Θωμάς Παλυβός

Παραγωγή: Εταιρεία Τέχνης Ars Aeterna – Σταμάτης Μουμουλίδης 


Ακούγεται ο Δημήτρης Καραμπέτσης και ο Κώστας Φλωκατούλας.


Παίζουν: Παναγιώτης Εξαρχέας, Γιάννης Λεάκος

 

Πότε: Σάββατο στις 18.00 & Κυριακή στις 21.00

Πού: Θέατρο Μπέλλος

Σχετικές αναρτήσεις

Εμφάνιση όλων

Γραφτείτε στο newsletters μας για να μαθαίνετε πρώτοι τα νέα μας!

Ευχαριστούμε!

@2023 Created by ZwEnaDrama team

  • Instagram
  • Facebook
bottom of page