(Θεατρο)ιστορίες γι’ αγρίους
Από όσο θυμάμαι, δεν είχα την τύχη να δω τον Ηλία Λογοθέτη στο θέατρο. Τον γνώρισα μέσω της τηλεόρασης και του κινηματογράφου. Νομίζω ότι η πρώτη εικόνα που έχω για αυτόν είναι του ψυχιάτρου στην ταινία Γυναίκες Δηλητήριο του Νίκου Ζερβού. Παρόλο που τον θυμάμαι κυρίως σε κωμικούς ρόλους, αργότερα τον είδα και στους δραματικούς που του χάρισαν διεθνή αναγνώριση.
Το κύριο χαρακτηριστικό της υποκριτικής του (πέρα από το βλέμμα που μπορούσε να περάσει από την λογική στην τρέλα σε κλάσματα του δευτερολέπτου) ήταν ο ταχύτατος λόγος. Μιλούσε πολύ γρήγορα, χωρίς όμως να χάνει ούτε μια συλλαβή. Είχε απόλυτο έλεγχο του ρυθμού του λόγου και των παύσεων.
Πάντα μου έδινε την αίσθηση ότι είναι ένας πολύ διαβασμένος άνθρωπος. Από ό,τι διαβάζω για αυτόν τις τελευταίες μέρες, όντως ήταν. Εκτός από τις τέχνες, αγαπούσε πολύ και τα μαθηματικά (κι αυτά μια τέχνη είναι). Είχε βαθιά γνώση όλων των τομέων του επαγγέλματός του.
Η μεγάλη του αγάπη και το μεγάλο του απωθημένο ήταν η όπερα. Στο θέατρο βρέθηκε κατά τύχη. Ευτυχώς για εμάς, ένας φίλος του τον πήρε από την Λευκάδα και τον έφερε στην Αθήνα να δώσει εξετάσεις στο Θέατρο Τέχνης. Όχι μόνο πέρασε, αλλά πήρε και υποτροφία. Μπήκε από την πρώτη μέρα στις πρόβες των Περσών και των Ορνίθων του Κουν.
Το θέατρο το αντιμετώπισε με ιερότητα και σεβασμό, δεν είμαι σίγουρος όμως ότι πέρασε καλά σε όλα τα στάδια της καριέρας του. Τον Κουν τον ανέφερε πάντα ως Δάσκαλο και την θητεία του στο Θέατρο Τέχνης μαγική, αλλά ταυτόχρονα και κόλαση. Έχει περιγράψει το ξεκίνημα της θεατρικής του πορείας ως “οδυνηρή περιπέτεια.”
Σε όλες τις συνεντεύξεις του που είδα, είναι εμφανές ότι υπάρχουν πράγματα για αυτή την πορεία που δεν ήθελε να πει ή τα έλεγε εμμέσως. Άφηνε την γλώσσα του σώματος να μιλήσει. Αντιθέτως, όποτε αναφερόταν στην όπερα, το πρόσωπό του έλαμπε. Κρίμα που δεν του δόθηκε η ευκαιρία να μας δείξει τι θα μπορούσε να κάνει και σε αυτό το είδος.
Η αγάπη του για την όπερα δεν ήταν τυχαία. Η μητέρα του ήταν τραγουδίστρια της όπερας. Την λάτρευε, αν και από τα ελάχιστά λεγόμενά του φαίνεται ότι του έλλειψε η μητρική αγάπη. Αυτή η προβληματική σχέση τον συνέδεσε με τα έργα του Βιζυηνού. Ταυτίστηκε τόσο πολύ με τις εμπειρίες του Βιζυηνού στο “Αμάρτημα της Μητρός μου”, που το ανέβασε στο θέατρο για 13 χρόνια.
Η θεατρική του καριέρα είναι τεράστια. Έπαιξε πρακτικά τα πάντα. Επιθεώρηση, τραγωδίες, Σαίξπηρ, θέατρο του παραλόγου (Μπέκετ, Πίντερ, Ιονέσκο), όλο το σύγχρονο ρεπερτόριο. Ίσως η κορυφαία στιγμή να ήταν όταν του έδωσε συγχαρητήρια ο ίδιος ο Πίντερ, για την ερμηνεία του στον ρόλο του Σπούνερ στο έργο “Νεκρή ζώνη”. Μιλώντας για τον τελικό μονόλογο του Σπούνερ, ο Πίντερ τον ρώτησε πώς μπόρεσε να καταλάβει τόσο καλά τον ρόλο, ειδικά προερχόμενος από μια διαφορετική κουλτούρα (μεσογειακή). Ο Λογοθέτης του απάντησε ότι ένιωσε πως έπρεπε να βάλει συγκίνηση, αφού ο Σπούνερ παρακαλάει.
Νομίζω όμως ότι ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή σωστή ανάγνωση. Διαβάζοντας ότι ο Λογοθέτης επέστρεφε συχνά σε αυτόν τον μονόλογο, αναστοχαζόμενος την ζωή του, τον έψαξα και τον διάβασα. (Για την ακρίβεια, τον είδα στο πρώτο ανέβασμα του έργου από τον Πίτερ Χολ.) Σε συνδυασμό με το πώς παρουσιάζει ο Σπούνερ τον εαυτό του στα πρώτα λεπτά του έργου, ήταν εμφανής η ομοιότητα με την ζωή του Λογοθέτη. Η σχέση με την μητέρα του, η πολυμάθεια, η ευγένεια, οι λάθος επιλογές, η επιμονή του, ήταν όλα εκεί.
Δεν νομίζω, λοιπόν, ότι ο Λογοθέτης απλώς ανέλυσε σωστά το έργο. Ένιωσε τον Σπούνερ στο πετσί του, προσπέρασε την λογική ερμηνεία και έφτασε στον πυρήνα του έργου, αυτό που ο Πίντερ θεωρούσε σχεδόν ακατόρθωτο (αν έχετε διαβάσει/δει Πίντερ, ξέρετε). Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Σπούνερ ήταν ο αγαπημένος του ρόλος.
Πηγές
Comments