(Θεατρο)ιστορίες γι’ αγρίους
50 χρόνια πριν, η πετρελαϊκή κρίση του 1973 οδήγησε πολλές χώρες σε οικονομική κρίση. Η απότομη άνοδος του ενεργειακού κόστους έστειλε τις τιμές όλων των προϊόντων στα ύψη. (Σας θυμίζει κάτι αυτό;) Μια από τις χώρες που χτυπήθηκαν ιδιαίτερα σκληρά ήταν και η Ιταλία.
Στο Τορίνο, οι αγανακτισμένοι χαμηλόμισθοι καταναλωτές ξεκίνησαν το κίνημα της “αυτομείωσης”: αρνούνταν να πληρώσουν περισσότερα από όσα πίστευαν ότι άξιζαν τα προϊόντα. Εμπνευσμένοι από την εξάπλωση του κινήματος, ο Ντάριο Φο και η Φράνκα Ράμε έγραψαν μια πολιτική κωμωδία, η οποία πήγαινε τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα.
Το έργο λεγόταν “Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω!” Σε αυτό, οι πελάτες των σουπερμάρκετ του Μιλάνου, εξοργισμένοι από μια νέα, υπερβολική αύξηση στις τιμές, αποφασίζουν να μην πληρώσουν τίποτα και “απελευθερώνουν” τα προϊόντα από τα ράφια. Το έργο είχε μεγάλη απήχηση και σε λιγότερο από έναν χρόνο είχε παιχτεί σχεδόν σε όλη την Ιταλία.
Ορισμένα ιταλικά ΜΜΕ έκαναν σκληρή κριτική στους συγγραφείς του έργου. Το θεωρούσαν υπερβολικό και παράλογο, βασισμένο στις πολιτικές φαντασιοπληξίες του Ντάριο Φο. Δεν πίστευαν ότι τα γεγονότα που περιγράφονται στο έργο μπορούν να συμβούν στην πραγματικότητα.
Μέχρι που τα φανταστικά γεγονότα έγιναν πράξη. Μερικούς μήνες μετά την παρουσίαση του έργου, κάποιοι Ιταλοί έκαναν όντως “προλεταριακά ψώνια”, παίρνοντας προϊόντα από τα σουπερμάρκετ χωρίς να πληρώσουν. Οι ακτιβιστές συνελήφθησαν και δικάστηκαν.
Τα ίδια ΜΜΕ που μέχρι τότε θεωρούσαν την Ράμε και τον Φο φαντασιόπληκτους, τους κατηγόρησαν ως ηθικούς αυτουργούς και ζήτησαν την δίωξή τους. Πίστευαν ότι το θεατρικό έργο έδωσε το κακό παράδειγμα και υποκίνησε τους πολίτες να ληστέψουν τα σουπερμάρκετ. Οι κατήγοροι συμφώνησαν με τα ΜΜΕ, και προσπάθησαν να φέρουν τον Φο στην δίκη, ωστόσο το δικαστήριο απέρριψε το αίτημά τους.
Μάλλον οι δικαστές καταλάβαιναν ό,τι είχε πει κι ο ίδιος ο Ντάριο Φο εκείνες τις ημέρες: Τα έργα του δεν είχαν ούτε τον στόχο ούτε την δύναμη να υποκινήσουν την υπεξαίρεση των προϊόντων. Απλώς αποτύπωναν την καθημερινότητα ενός κόσμου, στον οποίο “η πραγματικότητα έχει γίνει η σάτιρά του”.
Πηγές:
Δεν πληρώνω! Δεν πληρώνω!, Ντάριο Φο - Φράνκα Ράμε, Ακυβέρνητες Πολιτείες, Θεσσαλονίκη 2021. (μτφρ. Αχιλλέας Καλαμάρας)
Komentarze