Πλούτος, του Αριστοφάνη
Σκηνοθεσία, μετάφραση, διασκευή: Γιάννης Κακλέας
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Την Παρασκευή στην Επίδαυρο είδαμε έναν λαϊκό Πλούτο. «Λαϊκό» με την ουσία της λέξης, ότι απευθύνεται στη μεγάλη μερίδα του λαού, στον μέσο άνθρωπο, όχι σε μια θεατρόφιλη ελίτ.
Η εν λόγω παράσταση πρόκειται για ελεύθερη διασκευή του Πλούτου του Αριστοφάνη με σκοπό το έργο να μεταφερθεί στη σημερινή εποχή και να αφορά τον σύγχρονο θεατή, τον σύγχρονο έφηβο-νεαρό θεατή ακόμη περισσότερο, θα προσέθετα. Ξεκινώντας το έργο, γίνεται μια προσπάθεια προσομοίωσης του τρόπου επικοινωνίας μεταξύ των σημερινών νέων στην υπερβολή του, όπως συχνά γίνεται στην κωμωδία. Ο Καρίων εδώ δεν είναι ο δούλος του Χρεμύλου, αλλά ο γιος του, για του οποίου τη μελλοντική ευημερία ανησυχεί. Η ιστορία εξελίσσεται πάνω-κάτω έτσι όπως γνωρίζουμε. Ο Χρεμύλος ακολουθεί τον τυφλό Πλούτο κατόπιν χρησμού, του εξηγεί τη δύναμή του (χρήματος) και τον πείθει να δεηθεί να ξαναβρεί το φως του, ώστε να βλέπει πού μοιράζει τον πλούτο, δηλαδή στους ενάρετους κι όχι στους φαύλους που τον κατείχαν μέχρι τότε.
Κι ενώ παρακολουθούμε μια ευχάριστη κωμική παράσταση, στη σκηνή εισέρχεται η Πενία. Κι εδώ παραδεχόμαστε τη σκηνοθετική μαεστρία του Κακλέα. Η αριστοφανική βρόμικη και κακομοίρα Πενία παρουσιάζεται ως μια απόκοσμη πολυδιάστατη θεότητα. Τα λόγια της αποκτούν τέτοιο βάρος και βάθος, ώστε να λεχθούν αυτά που ο Αριστοφάνης έγραψε 2.500 χρόνια πριν και πραγματικά να τα ακούσουμε. Κι εδώ εντοπίζεται ο πυρήνας του έργου• χωρίς αυτήν δεν υπάρχει ανάγκη για δουλειά και δημιουργία. Μαγική στιγμή στο θέατρο της Επιδαύρου εν μέσω μιας κωμικής, εμπορικής, αν θέλετε, παράστασης.
Ο Πλούτος είναι, όπως είναι λογικό, πιο αρεστός στον λαό, βρίσκει το φως του, επικρατεί κι ο κόσμος ξαφνικά γίνεται πλούσιος. Αποτέλεσμα αυτού; Όλοι ξοδεύουν ασύστολα σε μία κούρσα υλιστικής υπερβολής και χωρίς καμία διάθεση αλληλεγγύης. Μπερδεμένος ο Χρεμύλος που ήλπιζε σε κοινωνική ευημερία, αναρωτιέται πώς πρέπει να κατανέμεται ο Πλούτος. Σε εκείνο το σημείο εμφανίζεται η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου που παρουσιάζει με απλό, εκλαϊκευμένο τρόπο την ιστορική διάσταση του προβληματισμού αυτού.
Ο Γιάννης Κακλέας γνωρίζει πολύ καλά πώς να έλκει το βλέμμα, το αφτί, την προσοχή του θεατή, να του προσφέρει μια παράσταση άρτια και υψηλού επιπέδου και πώς τελικά να περνάει το μήνυμα με ευθύ, ειλικρινή τρόπο.
Χρησιμοποιώντας τεχνικές των οικογενειακών ταινιών του παλιού (καλού) ελληνικού κινηματογράφου, έχοντας άσο στο μανίκι του τον Βάιο Πράπα που ντύνει με ήχους και μουσική κάθε στιγμή της παράστασης ζωντανά, προσκαλώντας μουσικά ονόματα, όπως Χατζηφραγκέτα, Τελευταίο καλεσμένο και Nalyssa Green, που κάνουν γκελ στο νεανικό κοινό, με τα πλούσια σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη, τα εντυπωσιακά κοστούμια της Ηλένιας Δουλαδίρη και -εννοείται- μπαλέτα, ο Γιάννης Κακλέας στήνει το φόντο, το οποίο σίγουρα δεν μπορεί να αφήσει τον θεατή αδιάφορο.
Σε αυτό το φόντο οι άξιοι ηθοποιοί με προεξάρχοντα τον Μάνο Βακούση στον ρόλο του Χρεμύλου, καταφέρνουν να μεταδώσουν τον προβληματισμό του σκηνοθέτη, που με όχημα τον αριστοφανικό Πλούτο, στηλιτεύει τη θεοποίηση του υλισμού, τον υπερκαταναλωτισμό, την ανάγκη εντυπωσιασμού και το ότι-όπως εξηγούν φροϋδικά και οι Χαζηφραγκέτα- "μας άγει και μας φέρει το Υπερεγώ".
Για να απαντήσω στο αρχικό ερώτημα, είναι σπάνιο ένα αριστοφανικό έργο να χτυπάει τόσο εύστοχα στην καρδιά ενός σύγχρονου προβλήματος, τη θεοποίηση από τους νέους του life style που σε πολλά σημεία μάς θύμισαν αυτόν που εξυμνούν οι trappers. Οπότε θεωρώ πως ο Αριστοφάνης θα ήταν πολύ χαρούμενος με αυτή την απόδοση. Όχι μόνο γιατί ο Πλούτος ήρθε στο σήμερα με τρόπο που μετατοπίστηκε η προβληματική του κειμένου στο εδώ και το τώρα, όχι μόνο γιατί ο τρόπος αυτός συνάδει με την αριστοφανική δραματουργική λογική, αλλά και γιατί αυτή η παράσταση θα είναι ο λόγος που πολλοί νέοι θα πάνε να δουν αρχαίο δράμα.
Συντελεστές
Μετάφραση, Ελεύθερη απόδοση κειμένου, Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
Πρωτότυπη Μουσική: Βάιος Πράπας
Πρωτότυποι Στίχοι: Τελευταίος Καλεσμένος
Χορογραφίες: Στεφανία Σωτηροπούλου
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Άρης Κακλέας
Συνεργάτις σκηνογράφος, ενδυματολόγος: Δανάη Πανά
Βοηθός ενδυματολόγου: Μανώλης Ψωματάκης
Συνεργάτις σκηνογράφος: Ελίνα Δράκου
Βοηθός φωτίστριας: Ιφιγένεια Γιαννιού
Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη
Φωτογραφίες: Mike Rafail (That Long Black Cloud)
(Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης): Δέσποινα Παπαδημητρίου
Διανομή (με αλφαβητική σειρά):
Μαίρη Ανδρέου (Αερόπη), Μάνος Βακούσης (Χρεμύλος) Δημήτρης Διακοσάββας (Κλεώνυμος), Άννα Ευθυμίου (Πενία 3), Αλέξανδρος Ζουριδάκης (Πλούτος), Αναστασία Κελέση (Παρέα του Καρίωνα), Φαίη Κοκκινοπούλου (Αρχιδάμια), Ελένη Μισχοπούλου (Λυσιμάχη), Δημήτρης Μορφακιδης (Ελπίνωρ), Φαμπρίτσιο Μούτσο, (Παρέα του Καρίωνα) Χριστίνα Μπακαστάθη (Παρέα του Καρίωνα), Χρυσή Μπαχτσεβάνη (Πενία 2), Κλειώ Δανάη Οθωναίου (Πενία 4), Αλεξάνδρα Παλαιολόγου (Ελπινίκη), Πολυξένη Σπυροπούλου (Πενία 1), Γιάννης Σύριος (Καρίων), Φωτεινή Τιμοθέου (Λευκοθέα), Γιάννης Τομάζος (Παρέα του Καρίωνα), Χρήστος Τσάβος (Παρέα του Καρίωνα), Γιάννης Τσεμπερλίδης (Αρτεμίδωρος), Θάνος Φερετζέλης (Καλισθένης), Γιάννης Χαρίσης (Θρασύμαχος / Αρχιερέας)
Χορευτές, χορεύτριες:
Αναστασία Κελέση, Στεφανία Σωτηροπούλου, Μάριος Χατζηαντώνης, Νικόλας Χατζηβασιλειάδης
Μουσικοί επί σκηνής:
Βάιος Πράπας, Τελευταίος Καλεσμένος, Χατζηφραγκέτα, Nalyssa Green, Δήμητρα Αντωνακούδη
Στην Παράβαση του έργου εμφανίζεται η Ιστορικός – Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Ευθυμίου.
Γείτονες, Μύστες, Χορογραφίες στον αγώνα Χρεμύλου και Πενίας, Συνδαιτημόνες στο πάρτυ: Ο Θίασος
Comentários